dinsdag 11 februari 2014

Leuven : Bezoek "M" - Michiel Coxcie


Een namiddag met de trein naar Leuven, samen met Sigrune, op bezoek in het "M"


























Hoofddoel van ons bezoek is de tentoonstelling over Michiel Coxcie.

‘De Vlaamse Rafaël’, zo wordt Michiel Coxcie (1499 - 1592) door zijn tijdgenoten genoemd. 

Zelfportret als
Sint-Joris
De bijnaam illustreert hoe hoog ze Coxcie’s talent inschatten. En terecht: Coxcie was een van de meest invloedrijke schilders van de zestiende eeuw. 
Michiel Coxcie werd geboren in Mechelen of Luik - waar precies en op welke dag is niet bekend. Vermoedelijk kreeg hij in Brussel les van Barend van Orley. Hij is in zijn tijd een gevierde schilder die gevraagd wordt voor prestigieuze opdrachten van belangrijke opdrachtgevers. 

In de jaren 1530 verbleef hij in Rome, waar hij het werk van Rafaël leerde kennen. Diens stijl, hoogrenaissance met monumentale figuren en heldere kleuren, maakte hij zich eigen. Coxie vervaardigde er onder meer fresco's in de Santa Maria dell'Anima in Rome, een vrij uitzonderlijke opdracht voor iemand van boven de Alpen.
Terug in de Nederlanden (1539) viel zijn Italiaans aandoende stijl in de smaak bij de Habsburgse machthebbers. Zo liet Filips II hem kopieën maken van het Lam Gods en van de Kruisafneming vanb Rogier Van der Weyden. Coxie trouwde twee maal en kreeg in totaal zes kinderen. Zijn eerste vrouw leerde hij in Italië kennen; bij zijn tweede huwelijk was al 70. Hij overleed in 1592 in Mechelen.

Johannes de Doper
Zijn oeuvre bestaat vooral uit religieus werk en portretten. Naast schilderijen maakte hij ook diverse ontwerpen voor wandkleden, zogenaamde kartons. 

Coxcie’s tijdgenoten inspireren zich op zijn vernieuwende stijl en composities en ook in de eeuwen na zijn dood kijken kunstenaars nog bewonderend naar zijn oeuvre. Onder andere Peter Paul Rubens laat zich door Coxcie inspireren. 

Johannes de Doper
(gravure van  François Chéreau)



























David en Goliath
Coxcie heeft ook grafiek gemaakt. Dit relatief nieuwe medium had het voordeel dat beelden in grote oplagen gedrukt konden worden.  Zo heeft Coxcie een belangrijke bijdrage geleverd aan de verspreiding van de renaissance in het noorden.   


De reeks rond het thema van Amor en Psyché,
gebaseerd op de fresco's van Rafaël,
werd gegraveerd door Agostino Veneziano (ca. 1490 -1540)




Een andere erotische reeks heeft als onderwerp de Vrijages van Jupiter



Triptiek met de Triomf van Christus en de schenkersfamilie Morillon



De "Salle Enchantée" van het kasteel van Binche tijdens de feesten voor Filips II
georganiseerd door regentes Maria van Hongarije in 1549
De Troonzaal van het kasteel van Binche  tijdens de feesten voor Filips II
georganiseerd door regentes Maria van Hongarije in 1549

Over de wandtapijten ontworpen door Michiel Coxcie bestaat veel onzekerheid. We weten dat Michiel Coxcie, tussen 1543 en 1547 als patroon- en kartonschilder in Brussel werkte, en door de stad Brussel betaald werd voor het ontwerpen van wandtapijten. 

Ovidius Serie: Rape of Ganymedes    
Wandtapijten zijn in de zestiende eeuw erg prestigieus en geliefd. Vorsten bestellen deze mobiele fresco’s om hun kastelen mee te decoreren en warm te houden. Brussel is in de zestiende eeuw het belangrijkste internationale productiecentrum van wandtapijten. Die productie kent drie stadia. Eerst maakt een schilder een ontwerptekening; het ‘petit patron’. Daarna volgt het karton: een levensgroot schilderij op papier. De wevers gebruiken het karton in het laatste stadium voor het weven van het tapijt. Omwille van de verschillende productiefases is het vaak moeilijk om een wandtapijt aan één bepaalde kunstenaar toe te schrijven. 


De landing van Scipio in Afrika
Het enige "karton" dat is bewaard gebleven.

In de rest van het museum hebben we ook de vaste collectie (in sneltempo) en enkele tijdelijke tentoonstellingen bezocht.

Voor de historiek van het museum kan U klikken op volgende link : 


Viktor Vander Kelen en zijn echtgenote Maria Mertens




 De "Kinderhoek



Dinges - een project van Publiek Aan Zet


Publiek aan zet
De tentoonstelling Dinges focust op de ervaring van kunstwerken: “wat zien we?”, in plaats van “wat weten we?”. Kunstwerken zijn razend interessante objecten: neem je tijd om goed te kijken en ontdek welke impact kunstwerken kunnen hebben. En dit enkel door de materiële en vormelijke eigenschappen. 
Materie en vorm kunnen rechtstreeks tot ons spreken, ongeacht of we kunstkenner of kunstleek zijn. Deze twee kenmerken van het kunstwerk vormen het uitgangspunt van deze tentoonstelling. In de tentoonstellingszaal wordt er gespeeld met aspecten als hard en zacht, licht en zwaar, glanzend en mat, licht en donker, ruw en glad, groot en klein. 
Op deze manier willen de leden van Publiek Aan Zet de bezoeker uitnodigen om zelf de zintuigen scherp te stellen en de kunstwerken op een nieuwe manier te beleven.
 


Aleksandra Mir " The Space Age"


De tentoonstelling The Space Age brengt in M een overzicht van Aleksandra Mirs werk rond de verkenning van de ruimte van de afgelopen veertien jaar (1999-2013). 

Enkele historische momenten van de ruimtevaartgeschiedenis vormden hierbij het uitgangspunt: zoals de ontdekking van de wetten van de fysica, het begin van de experimentele (fatale) raketlanceringen en de eerste succesvolle maanlanding. 










Gerard Herman "Arm en erg hard"



Het werk van Gerard Herman (Gent, °1989) laat zich niet vatten in één enkel medium. In zijn spontane en veelzijdige kunstpraktijk gaat hij breed-maatschappelijke onderwerpen niet uit de weg. Hij doet dit echter meestal met de nodige dosis poëzie, naïeve en absurde humor waardoor zijn werk erg toegankelijk wordt. Zijn eerste solotentoonstelling brengt grafisch werk, installaties, animatiefilms en geluidscomposities. De titel Arm en erg hard vormt een anagram van zijn naam en ligt in die zin in het verlengde van zijn interesse voor taal en woordspelingen.












In deze dossiertentoonstelling worden de spots gericht op het schilderij 
De ontploffing van de Zandpoort 


Op 7 augustus 1546 tussen 20.00 uur en 23.00 uur sloeg de bliksem in op de Zandpoort. Dit gebouw werd vanaf 1496 als buskruitdepot gebruikt.
De enorme explosie die volgde, denk aan Enschede, blies het gebouw volledig weg.
Het Hof van Hoogstraten, het Hof van Bergen, het grootste gedeelte van de parochie van Sint-Pieter en Sint-Paul, heel de wijk Nekkerspoel hun kerk, de Borght en de Sint-Niklaaskerk, het Hof van Margareta van Oostenrijk, het Keizershof, het klooster van de Augustijnen, werden vernield of beschadigd. Vele honderden gebouwen lagen in puin. Tot ver in de stad was er schade door het weggeslingerd puin van de Zandpoort.
Het is misschien dé zwartste bladzijde uit de lange geschiedenis van deze stad.
De ontploffing van de Zandpoort betekent de ultieme doodsteek voor de Dijlestad, dat door een paar gebeurtenissen net voordien al veel van z'n glans verloren had.
Margareta Van Oostenrijk sterft in 1530, en Maria Van Hongarije, 'onze' Keizerlijke Karels eigenste zus, zorgt er hoogstpersoonlijk voor dat ze niet de derde grote Mechelse 'Madam' wordt in het rijtje, na de twee Margrieten, door het Hof te verplaatsen naar Brussel...








De schoonheid van het lijden

Sint-Sebastiaan tussen heden en verleden


De marteling van Sint-Sebastiaan
(altaarstuk) van  Josse Van der Baren
De tentoonstelling ‘De schoonheid van het lijden: Sint-Sebastiaan tussen heden en verleden’ draagt al deze kenmerken in zich: we zien in het Tekeningenkabinet van M een combinatie van een 16de-eeuws altaarstuk van Josse Van der Baren (ca. 1560-ca. 1604) uit de eigen collectie met een reeks tekeningen van Philippe Vandenberg (1952-2009).
Beide kunstenaars verbeeldden vierhonderd jaar na elkaar de ‘Marteling van Sint-Sebastiaan’ op een op het eerste zicht radicaal verschillende wijze. 











Heuvellandschap, toegeschreven aan Joos de Momper en Jan Breughel






Isidoor Verheyden 1846-1905
"Terug van de markt"  


Gustave Vanaise "De neger en ik" 1886
Constantin Meunier 1831-1905
"Twee vrouwen in een  tabaksmanufactuur in Sevilla ca. 1883
Constantin Meunier
Studie voor de sigarenmaaksters in Sevilla

De zaal gewijd aan Constantin Meunier's beeldhouwwerken


Constantin Meunier "Het Grauwvuur"
‘Grauwvuur’ is een andere naam voor een steenkoolgasontploffing. Op 4 maart 1887 doet zich in de steenkoolmijn van La Boule du Rieu du Coeur te Quearegnon een dergelijke ontploffing voor. Meer dan 120 arbeiders komen om. Meunier is erbij en ziet hoe redders de toegetakelde lichamen van de doden bovenhalen voor identificatie. Als een moeder het verschroeide lichaam van haar zoon herkent, speelt zich een hartverscheurend tafereel af. Meunier legde dat moment vast in een schets en verwerkte het later, tijdens zijn Leuvense verblijf, in dit beeld. Het is ook gekend onder de titel: "Een vrouw ontdekt haar zoon onder de doden".
De voorstelling van de moeder die treurt om haar zoon gaat terug naar de traditionele voorstelling van de Piëta, de bewening van Christus door Maria. Dat wordt benadrukt door de lendendoek van de naakte zoon en de wonden in zijn zijde. Maar Meunier geeft het religieuze motief een hedendaagse inhoud. Traditie en actualiteit komen samen. Net als bij de traditionele Piëta vraagt Meunier de toeschouwer om medeleven. Medeleven met het lijden van de moeder om de dood van haar zoon. Doordat het beeld niet op een sokkel staat maar bijna op ooghoogte van de bezoeker, is die empatische impact nog groter. Net als de moeder kan ook de toeschouwer zich over het lijk buigen.
Meunier signeerde het werk met 'C. Meunier' tussen het hoofd van de zoon en het rechterbeen van de moeder.

Evariste Carpentier 1845-1922
"Het spelende kind"












Quinten Massijs I 1456-1530
Diptiek met Christus als Salvator Mundi en Maria